Forer etkisi, bireylerin, özellikle kendileri için hazırlanmış gibi görünen ama aslında büyük çoğunluktaki insanlara uyacak kadar genel ve belirsiz kişilik betimlemelerine yüksek puan verme eğilimlerini anlatan bir gözlemdir. Klinik Psikolog Bertram R. Forer’ in deney ve araştırmalarından sonra forer etkisi adını almıştır. Phineas Taylor Barnum ‘un gözlemlerinden sonra Barnum etkisi olarak da adlandırılmıştır.  Bu etki, astroloji, grafoloji, falcılık ve kişilik testlerinin bazı türleri gibi yaygın olarak kabul görmüş inanış ve uygulamalar için kısmen açıklama getirmektedir. Astroloji, bilimsel geçerliliği bulunmayan bir uygulamadır. Bilimselmiş gibi sunulduğu için ve bilimsel olarak açıklanabilir bazı hilelere başvurduğu için, milyonlarca insanı kolayca kandırabilmektedir. Hemen hemen tüm falların, burçların forer etkisi ile bizi kandırdığı aşikardır. Astrolojinin, bilimle alakalı savunulabileceği hiçbir temeli olmamasına rağmen, bu kadar çok insanın buna inanmasının bir sebebi olmalı? Evet işte bunun sebebi forer/barnum etkisidir. Forer’in yaptığı deney aslında bizim fallara veya burçlara neden inandığımızı açıklar niteliktedir.

Forer, astrolojik analizlerin insanlara nasıl uyduğunu bilimsel bir teste tabi tutmak istedi ve öğrencilerine bir kişilik testi verdi. Öğrencilerine, her birinin sınavlardan aldıkları puanlara göre hazırladığı eşsiz bir kişilik analizi verdiğini söyledi. Bu analizin, kendilerine ne kadar uyduğunu puanlamalarını istedi. Aslında, her biri, aynı analizi almıştı. Kişiliğe özel olan bir şey yoktu; ancak öğrencilere öyle söylemişti. Her bir analizde, şu 13 madde bulunuyordu:

1. Sizde, diğer insanların sizi sevmesine ve hayranlık duymasına yönelik yoğun bir ihtiyaç var.

2. Kendinizi eleştirmeye çok açıksınız.

3. Kendi avantajınıza çevirmediğiniz büyük bir kullanılmayan kapasiteye sahipsiniz

4. Bazı kişilik zaaflarınız olsa da, genellikle onların üstesinden gelebiliyorsunuz.

5. Cinsel beklentileriniz, sizin için problemler doğuruyor.

6. Dışarıdan bakıldığında disiplinli ve öz kontrole sahipsiniz; ancak aslında endişeli ve güvensizsiniz.

7. Bazı zamanlarda doğru şeyi yaptığınızdan ve doğru tercihte bulunduğunuzdan emin olamıyorsunuz.

8. Her seferinde birazcık değişim olsun istiyorsunuz ve eğer kısıtlamalarla karşılaşırsanız rahatsız oluyorsunuz.

9. Kendinizin bağımsız bir düşünür olduğunuzla övünüyorsunuz ve diğerlerinin açıklamalarını kanıtsız görüyorsunuz.

10. Kendinizi başkalarına açmanın çok da akıllıca olmadığını düşünüyorsunuz.

11. Bazı zamanlar dışa dönük, cana yakın ve sosyalsiniz, diğer zamanlarda ise kapalı, ilgisiz ve içedönük.

12. Bazı tutkularınız oldukça gerçek dışı.

13. Güvenliğiniz, hayatınızdaki temel amaçlarınızdan biri.

Sonuç

Öğrenciler, 0'dan 5'e kadar olan bir skalada, kendi analizlerine ortalamada 4.26 puan verdiler. Tüm kağıtlar ve puanlamalar toplandıktan sonra, her birine aynı kağıdın verildiği söylendi. Üstelik bu 13 madde, bir astroloji kitabından olduğu gibi alınmıştı. Herkesin bu maddeleri kendine uydurmasının basit bir nedeni vardı; kişiye özelmiş gibi gözüküyordu, ancak o kadar genel ifadelerdi ki, mutlaka bir şekilde, hayatımızın bir evresinde bize uyuyordu. Uymuyorsa bile, azıcık doğru olduğu için, "yeterince iyi bir tahmin" olarak değerlendirmemize yetiyordu.