Doğumumuzdan itibaren onay almak, varlığımızın kabul görmesi mutlu ve sağlıklı bir yaşam için temel gereksinimlerimizden biridir. Bizler büyürken çeşitli şekillerde onaylanmayı öğreniriz, örneğin başkalarına “evet” dediğimizde bizleri daha fazla sevdikleri ancak başkalarıyla karşıt fikirde olduğumuzda yani “hayır” dediğimizde dışlanmamıza neden olacağını düşünürüz.

Nasıl “Hayır” Denmeli?

Hayır cevabını almak pek çoğumuz için keyifsiz bir durumdur. Bunun için “hayır”ı karşımızdakini incitmeyecek şekilde beden dilimiz ve ses tonumuzun söylediklerimizle uyumlu olmasına dikkat etmeliyiz.

Psychology Today’ de kişinin daha rahat “Hayır” diyebilmesi için şu önerileri veriyor:

1. Her zaman “evet.” veya “olur.” diye yanıtlandırdığınız talepleri “bir düşüneceğim.” diye yanıtlayın. Bu hem size karşınızdakinin talebine dair düşünme ve daha bilinçli bir karar verme aralığı sunar, hem de karşınızdakinin de talebini düşünmesine, gözden geçirmesine vesile olur.

2. Net bir “hayır.” yerine, “ben bununla kendimi rahat hissetmeyeceğim.” “tercihim değil.” gibi daha yumuşatılmış bir “hayır.” diyebilirsiniz. Tabii, bazı durumlarda, özellikle de karşınızdaki sınırlarınızı zorluyorsa, net bir “hayır.” demek durumundasınız.

3. “Hayır”ınızı söylemeden önce düşünün, karşınızdaki kişiye kızgın mısınız? Kırgın mısınız? Sizin ihtiyaçlarınızı görmediği için üzgün müsünüz? O anki duygularınızın farkında olmak, belki de karşınızdaki kişiye de neden “hayır” dediğinizi paylaşabilmek için bir vesile olur.

4. Karşınızdakine “hayır” demeden önce neden “hayır” dediğinizi düşünün ve ya “evet” diyorsanız neden “evet” dediğinizi. Düşünmeden hemen yanıt vermeyin. Ancak sizin düşünme süreçlerinize saldıran kişilere net bir “hayır” demekten de çekinmeyin.

Niçin “Hayır” Demeliyiz?

Yeterince zaman ve imkanımız olmadığında, duygu ve düşüncelerimizle örtüşmeyen taleplerle karşılaştığımızda, kişisel isteklerimizle çelişen durumlarda “hayır” diyebilmeliyiz. Aksi durumda her şeyden evvel kendimize olan saygımızı yitirir bir başkasının bizi kullanmasına izin vererek kendi kendimizi de sömürmüş oluruz. Hayır demek illaki karşındakini kırmak ve ya üzmek anlamına gelmemeli, uygun ve sevecen bir üslupla reddedilen insan eğer egosunun oyununa gelmez ve saygı duygusunu önemserse sorun çıkmayacaktır. Sonuç olarak yapmak istemediğimiz şeyleri yapmamanın tek yolu hayır diyebilmektir.

Psikolog Tugay Fatmaoğulları