Yakın Doğu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Mustafa Yeniasır, Doç Dr. Burak Gökbulut ve Nevşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adem Öger’in hazırladığı “Kazak, Türkmen ve Kıbrıs Türklerinin Halk İnançları ile Gelenekleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme” isimli makale; ULAKBİM, SCOPUS, EBSCO ve MLA gibi ulusal ve uluslararası indekslerce taranan Folklor/Edebiyat dergisinde yayınlandı.

Yakın Doğu Üniversitesi Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğünden verilen bilgiye göre, Kazakistan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kapsamında yapılan çalışmada önemli ortaklıklar tespit edilerek değerlendirmeler yapıldı. Verilerin elde edilmesinin ardından söz konusu inançların günümüzdeki varlığı kaynak kişilerle yapılan karşılıklı görüşmeler sonucunda teyit edildi. Çalışmada halen her üç Türk toplumunda da varlığını sürdüren inançlara yer verildi.

İnançlar ve Adetlerde Önemli Ortaklılar Tespit Edildi…

Araştırmanın sonucunda tespit edilen ve karşılaştırılan her üç bölgenin inançlarının ve âdetlerinin birbiriyle birçok benzerlik ve ortaklığı taşıdığı, bunların ortak Türk kültürünün bir sonucu olduğu kanısına varıldı. Tespitler doğrultusunda yapılan sınıflamaya dahil edilen inançlar her üç kültürde benzer olacak şekilde verilirken, bazı uygulamalara iki bölgede de rastlanıldı. Kıbrıs Türkleri ve Kazaklarda olan bazı inanç ve uygulamaların bazıları Türkmenlerde tespit edilemezken bazılarının da Kıbrıs ve Türkmenlerde olup Kazak Türklerinde bulunmadığı tespit edildi. İnanış ve âdetlerin geneli değerlendirildiğinde bunların kökenlerinin ateş ve su gibi tabiat kültleri ile atalar kültlerine, Şamanizm inanç sistemine ve bir kısmının da İslamiyet’e dayandığı söylenebilir.

Kazakistan ve Türkmenistan’da Yaygın Olan İnanç ve Adetler KKTC’de Zayıf Kaldı…

Kaynak kişilerle yapılan görüşmeler sonucunda Kazakistan ve Türkmenistan’da günümüzde halk inançları ve âdetlerin birçoğunun halen yaygın olarak yaşatıldığı belirlenen çalışmada, Kıbrıs Türklerinde çeşitli sosyo-kültürel nedenlerle toplum ve aile yapısının değişimi gibi âdet ve inançların uygulanmasında zayıflamalar olduğu, hatta bazı âdet ve inançların da devamlılığını sürdürmediği görüldü. Kazak, Türkmen ve Kıbrıs Türk halk inançlarının temelinde ağırlıklı olarak Türklerin inanmış olduğu eski dinler, inanç sistemleri ve daha düşük oranda İslamiyet bulunuyor. Bunlar Türk inançlarının, sosyal hayatının ve kültürünün her alanına etki ediyor.