Bu haftaki konum sağlıklı ve problemli aileler.. evet problemli deyince kimse bu kavramı üstüne almak istemez ancak iç görü odaklı bakmak en başta yapmamız gereken temel şeylerden bir tanesi.. problemli bir aile yapınız olabilir ancak problem kavramını ortadan kaldırmakta, kaldırmamakta sizin elinizde olan birşeydir.. Sağlıklı ailede ilk başta sınır sorunu olmaz, sınır ihlali yapılmaz. Örneğin 7 yaşındaki çocuğunuza saat 9 oldu hadi yatağa demek bir sınır sorunu değildir ancak 20 yaşındaki bir yetişkin bireye saat 7’de eve gel demek bir sınır sorunudur.. Günün sonunda problemli ailede sınır karmaşası ortaya çıkıp ailenin dengesini ve düzenini bozabilir.. Burada herkesin kendi özel alanı olduğunu ve buna saygı duymak zorunda olduğunuzu lütfen unutmayın.. Sağlıklı ailede ebeveyn hiyerarşisi çalışır durumdadır burada kastetmek istediğim nokta şu ; anne-baba işbirliği içindedir ve çocuklarına karşı sınırlıdır. Burada sınırdan kastım uzaklaşmak veya dışlamak gibi birşey değil örneğin 10 yaşındaki bir kız çocuğunu babasının yıkaması yada 15 yaşındaki çocuğun evde çıplak gezmesi kabul edilemez bir durumdur. Ebeveyn hiyerarşisi çalışır durumda ise çocuk kendini konforlu ve güvende hisseder. Problemli ailelerde ise ebeveyn hiyerarşisi çalışmaz buda çocuğun anne ve babayı ciddiye almama ihtimalini yükselten bir unsurdur. Burada ebeveyn hiyerarşisini güçlendirmek için bir adım atılabilir. Değinmek istediğim bir diğer nokta otonomi ve karşılıklı bağımlılık dengesi, otonomiden kastım kariyer odaklı düşünebiliriz örneğin bir çift düşünelim o kadar çok otonomileri yüksek ki yani iş odaklılar ki ortak bir paylaşımları yok bu istenmeyen ve problemli ailelerde olan bir durumdur. Karşılıklı bağımlılığın aşırısı da istenmez örneğin market dahil heryere birlikte giden hiç ayrılmayan bir çift düşünelim.. kulağa hoş geliyor olabilir ancak bu durumda birbirlerine katabilecekleri farklı birşey kalmaz.. Problemli ailelerde otonomide aşırılık ve bağımlılığın yüksekliği dikkat çeker niteliktedir. İkisini dengede tutmak kolay gibi görünsede aslında zordur ancak dikkat edilirse ve üzerine çalışılırsa çözülmeyecek bir problem değildir. Esneklik kavramı sağlıklı ve problemli ailelerde dikkat çeken bir kavramdır. Örneğin ; Çocuğunuz fanatik bir Beşiktaşlı, her akşam 9’da yatıyor ancak Beşiktaşın maçı olduğu gün esneklik gösterilip yatma saati geciktirilebilir, bu sağlıklı ailelerde görülen bir durumdur. Ancak problemli ailelerde maalesef gelişimsel değişime uyum sağlayamama görülür, yani burada kastettiğim şey mesela çocuğunuz ergenlikte sizi yerden yere vuracak ki kendine güvenip, kendini yüceltebilsin burada ailenin tavrı çok önemli bir değer taşımaktadır eğer aile güçlüyse yere vurulmayı kaldırabilir ancak güçsüzse uzaklaşıp,küsebilir yada saldırganlaşabilir. Çocuğunuzun hep çocuk kalmayacağını, büyüyüp kendi ayakları üstünde duracağını kabul etmek zor olabilir ancak kabul etmemekte çeşitli sorunlara yol açabilir. Bir diğer nokta sağlıklı ailelerde açık kurallar mevcuttur ancak problemli ailelerde maalesef açık kuralların koyulmaması sorun teşkil edebilir. Örneğin ; 18 yaşındaki çocuğunuza geç kalma dediniz.. bu ucu açık bir cümledir.. size göre geç kalma saat 11’de evde ol anlamını taşıyabilir ancak ergen geç kalmayı sabah 2-3 gibi algılayabilir. Burada açık kuralların belirlenmesi çok önemli bir unsurdur. Problemli ailelerde bir diğer sorun iletişim bozukluğudur, iletişimin ; açık,dürüst ve amaca dönük olması çok önemlidir. Örneğin eşinizin annesi geldi ve mutfağınızın düzenini değiştirdi sizde birşey söyleyemediniz ve surat asmakla yetindiniz daha sonra ise eşinize ‘’söyle o annene’’ gibi cümleler kurmaya başladınız.. lütfen bu hataya düşmeyin direk açık iletişim kursanız o anlık bir soğuk rüzgar esecektir ancak uzamadan bitecek ve karşı taraf sizi anlamış olacaktır.. dolaylı yoldan iletişimle konular daha çok dallanıp budaklanabilir lütfen bunu unutmayın..Problemli ailelerde bir diğer sorun benliğin ayrımlaşamamasıdır. Örneğin 40 yaşındaki evli,çocuklu bir kadının hala anne ve babasında her gün yemek yediği ve sadece evini yatmadan,yatmaya kullandığını düşünürsek burada ciddi bir problem vardır evet uzaktan baktığımızda herşey yolunda gibi dursada aslında 40 yaşındaki kadının hala ailesinin 18 yaşındaki kızı gibi davranılması, kendi ailesini oluşturmada tehlikeli bir unsurdur, bu sefer çocuğu nene-dedeye, anne-baba gözüyle bakacak gerçek anne-babasına ise abi-abla gözüyle bakacaktır. Burada benliğin ayrımlaşması ve bilişsel işlevsellik desteklenebilir. Son olarak problemli ailelerde uyumu bozan davranışın ödüllendirilmesinden bahsetmek istiyorum.. Örneğin çocuğunuz okulda yaramazlık yaptı ve sizde onunla birlikte alışverişe çıktınız veya oyun oynadınız bunu yaramazlık davranışının hemen üstüne yaparsanız çocuğunuzda pekişmeye yol açarsınız. Pekişmeden kastım şu çocuk artık sürekli yaramazlık yapacakki sizinle daha fazla oyun oynayabilsin veya alışverişe çıkabilsin burada uyumu bozan davranışın ödüllendirilmemesi beklenir.

Bu hafta sizlere her ailenin karşı karşıya geldiği durumlardan bahsetmek istedim.. unutmayın problemli aile kavramı var olan birşeydir fakat bunu sağlıklı aileye dönüştürmek sizin elinizdedir.. Herkese iyi haftalar diliyorum..