Dünyada en zor süreçlerden birisi farklı geçmişi, yaşam deneyimleri, alışkanlıkları, hassasiyetleri, arzuları olan iki insanın bir araya gelip yeni bir toplumsal birim oluşturmalarıdır. Kadın ve erkek arasındaki her ilişki ister evlilik olsun ister flört bu zorluğu kabul ederek başlamalıdır. Her iki tarafın her zaman ve daima aynı şeyleri düşünüp, aynı şeyleri hissedip, aynı tepkileri vermeleri, aynı seçeneği arzu etmeleri imkansızdır. Nerede farklı tercihler, farklı bakış açıları varsa orada çatışma da kaçınılmazdır.

Bazı çiftlerin çatışmadan aşırı derecede kaçındıklarını, çatışmayı adeta mutluluğun sonu olarak algıladıklarını sıklıkla görürüz. Hatta “40 yıl boyunca hiç çatışma yaşamamakla, kavga etmemekle ” övündüklerine şahit oluruz. Oysa bu ilişkilerde genellikle olan şey bir aldatmacadır. Çiftlerden en az biri bazı durumlarda her ikisi birden “mış gibi” davranmakta ve yaşamaktadır. Sadece ötekine uyum sağlamak adına kendi istek ve arzularını ötelemekte sanki eşinin arzusu kendi arzusuymuş gibi yaşamaktadır. Bunun altında yatan neden ise genelde kaybetme korkusudur, eşini kaybetmeyeceğini bilse bile onun ilgi, sevgi ve onayını kaybetmekten duyulan korku kişileri böyle bir yola itmektedir.

Oysa her çatışma ilişkinin nefes alması, derinleşmesi ve gelişmesi için bir fırsattır. İki kişinin arzularının veya beklentilerinin çatışması ve bunu doğrudan, açık ve net bir şekilde konuşabiliyor olmaları, incitmeden tartışabiliyor olmaları her şeyden önce kendilerini güvende hissetmelerini sağlar. Çünkü ilişkinin içinde kaybolma, öteki için kendini feda etme gibi sağlıksız durumların önüne geçer. İlişkinin tarafları arasındaki sınırları netleştirir, herkese kendi sınırları içinde güvenli bir alan sağlar.

Sağlıklı bir çatışma ve çatışmanın çözümü tarafların ilişkiden beklentilerini ortaya koymaları ve bu beklentiler hakkında mutabakat sağlamaları için de bir fırsattır. Beklentilerin ve ilişkiye yüklenen anlamın üzerinde uzlaşma sağlanması da ilişkinin derinliğini ve bireylerin bağlılığını artıracak bir etkendir.

Her şeyden ötesi bir kişiyle çatışabilmek demek kendini feda etme, taleplerini iletebilme, farklılıklarıyla ve olduğu gibi kabul edilebilme özgürlüğü demektir. Taraflardan birinin çatışmadan ısrarla kaçınması ise ötekini kabul etmeyip, değiştirme ve koşulsuz itaat bekleme anlamına gelebilir ki bu durumda sağlıklı bir ilişki kurulamamış demektir.

Yine özellikle evliliklerde ilk bir yıl gibi ortak yaşamın başlangıcı olarak düşünebileceğimiz zaman diliminde yaşanan çatışmalar kadın ve erkeğin evlilik rollerine uyum sağlamaları, bu rollere alışmaları ve rollerini içselleştirebilmelerine de hizmet eden süreçlerdir. Bir başka deyişle yeni evli kadın ve erkek, deneye yanıla evlilik içindeki rollerini prova etmekte ve öğrenmektedirler.

Çatışmanın bu kadar olumlu özelliği olması için öncelikli olarak çatışmaların bir güç mücadelesine dönüştürülmemesi gerektiği belirtilmelidir. Çatışma birbirinin zıddı gibi görünen arzu ve ihtiyaçlar için bir ortak yol bulma amacı taşımasıdır, karşı tarafı alt etme, haklı çıkma ve dediğini yaptırma amacı değil.

Çatışma fırsatını doğru değerlendirmek için asgari bir uyum, karşı tarafı olduğu gibi kabul etme, onun ihtiyaç ve arzularını anlama isteği ve kaybetme korkularından uzak kalarak sevebilmek önemlidir.

m.ertugrul.kilic@gmail.com