Kıskançlık değer verilen biriyle kurulmuş olan ilişkinin gerçekten bozulması ya da tehlikeye girmesiyle artan, öfke, mutsuzluk ve korku duygularıyla kendini gösteren yalın bir kavram ya da duygu değil, duygular ve tepkileri barındıran karmaşık bir durumdur. Bu nedenle kıskançlığı çok boyutlu ve çok değişkenli olduğunu bilmek daha akıllıca olacaktır. Kıskançlık belirli bir kıvam isteyen bir tutumdur dolayısı ile evlilikte hissedilmesi gereken kıskançlık hem eşler arasında hem de toplumsal anlamda beklenen olması gereken bir durumdur. Kıskançlık duygusunun altında yatan en önemli unsurlardan biri özgüven eksikliğidir.
Özgüven zayıfladığı zaman kişi kendini yetersiz, değersiz hissetmeye başlar. Sahip olduğu sevgiyi hak etmediğini ve kaybedeceğini düşünür. Bu endişe de kıskançlık duygusunu ve onunla baş etmek için gösterilen sağlıksız davranışlara sebeb olur.
Aynı zamanda ilişkileri etkileyen kıskançlığın çeşitli duygulara sahip olmak değil, yaşanan duyguyu ifade ediş tarzı olduğu göz önüne alındığında, duyguları tanımlama, ifade etme, zorlayıcı olan duyguları idare etme sağlıklı ilişkiler için oldukça önemli bir unsurdur. Yetişkinlik döneminde kurulan temel ilişkilerden olan yakın ilişkilerde, duyguları düzenleyebilme, dizginleyebilmeyle tanımlanan duygu düzenleme becerisi tatmin edici uzun süreli ilişkiler kurulmasında önemli bir faktör olup dürtü kontrolünde güçlük yaşamakla birlikte; kıskançlık durumlarında ilişkiyi bitirme ya da bitirmeyle tehdit etme gibi kıyıcı yöntemlere başvurmaları da ilişkinin sağlıksız bir sürece girmesine sebeb olur.
İlişkiyi bitirme ya da bitirmeyle tehdit etme gibi ilişkiden çok kendine saygıyı korumaya yönelik davranışlar “çıkış”, sorunları umursamadan ilişkinin kötüye gitmesine izin verme “umursamama” yoluyla kıskançlıkla baş etmek; İlişkiyi kurtarıp sorunları çözmek için açıkça konuşmayı seçmek “konuşmak”, Koşulların iyileşmesini umarak bekleme “bağlılık”la baş etme sürecidir. Bu sebepten hayatımızdan bir parça göz önünde bulunduracak olursak nasıl ki yemeğin tuzuna yorum yapıp gereken kıvamı sağlama çabamızı, konuşarak gözlemleyerek ilişkilerimize örnek nitelikte kullanacak olursak bir nebze güven vermiş olur ve sağlıklı bir ilişki sürecine girmiş oluruz. Bu sebepten göz önünde bulundurmamız gereken temel hususlar şunlardır;
- Duyguların fakında olmak,
- Duyguları tanımak ve yönlendirebilmek,
- Duygulara uyum sağlayabilmek
- Duyguları önemsemek,
- Beklentileri önemsemek,
- Uyumlu olmak, güven vermek,
- Özgüven sahibi olmak
Ve bilinmelidir ki normal kıskançlık sürecinin bir tedavisi olmayıp, eşlerin çabasına bağlı olarak sağlıklı bir sürece girebilir.