Kış Depresyonu

Psikolog Gökçe Çakır

Her kış olduğu gibi bünyemiz yine uyku haline geçmeye başladı. Enerji kaybı, konsantrasyon eksikliği, gerginlik ve moral bozukluğu sizi de ele geçirdi mi?

Gece yatağa büyük bir yorgunlukla giriyorum, sabah uyandığımda yine bitkinim… Oysa sekiz saat uyuyorum ama hiç uyumamış gibi kalkıyorum.” Kişiler her kış olduğu gibi yine bu aralar yorgunluktan ve boşluk hissinden şikâyetçi . Yılın bu döneminde neredeyse hepimiz enerjimiz emilmiş gibi hissediyoruz ve ilkbaharın gelip bizi uyandırmasını bekliyoruz. O zamana kadar kendimizi uykunun kollarına bırakıyor ve geceleri daha erken yatmaya başlıyoruz. Her seferinde sabah daha enerjik bir şekilde uyanmayı ümit ediyoruz ama asla olmuyor.

Kış depresyonunun en önemli nedenlerinden birinin günışığının az olmasıdır. Günler kısalınca, iki temel şey oluyor. Bir; öncelikle beyin, alışmış olduğu gün ışığına daha az maruz kalıyor ve melatonin denen hormon, daha az salgılanıyor. Bu hormon, uyku-uyanıklık dengesini belirliyor. Serotonin denilen hormonun miktarında değişiklikler oluyor, iştah artıyor. İkinci sebebi de günlerin kısalması, bizim sosyal hayatımızı bir yönü ile kısıtlayan bir şey. Çünkü hava soğuk ve geceler çok uzun. Yazın deniz var, plaj var, gece dışarı çıkabiliyorsunuz, sahilde yürüyüş yapabiliyorsunuz, bir kafeye gidebiliyorsunuz; ama kışın bunlar hava şartları nedeni ile çok mümkün olmuyor.

.Kış depresyonun belirtileri

 1. Artan yorgunluk

2 Konsantrasyon problemi

 3 Depresif ruh hali

4.İlgi kaybı

5.Tükenme

6.Mutsuzluk

7.İsteksizlik

 8.Sosyal izolasyon

 9.Kilo alımı

 10.Gerginlik

11.Sinirlilik

 12.İştah kaybı

13.Uyku bozukluğıu

Kış depresyonu ne zaman başlar ve biter

Kış depresyonu genellikle sonbaharın sonlarında başlar ve baharda biter. Bazı durumlarda semptomlar ilkbahara kadar sarkabilir.

Tanı için iki konu önemli

1. Şikayetin ne zamandan beri olduğu

2. Şikayetin her yıl aynı zamanda tekrarlayıp tekrarlamadığı 

Kış depresyonuna güvenilir tanı konulabilmesi için, aşağıdaki tipik şikayetlerden en az ikisinin olması gerekir.

1.Kasvetli ruh hali

2.İlgi kaybı

3.Mutsuzluk

4. Enerjisizlikiki nonspesifik semptom

5. Huzursuzluk

 6. Hoşnutsuzluk

Bu şikayetler iki haftadan fazla sürdüyse kişiye depresif ruh hali ya da kış depresyonu tanısı konur.

Kış depresyonu tedavisi

Gerek Depresif ruh hali, gerek kış depresyonu gerekse diğer mevsimsel depresyonlar(SAD), hastalığın ciddiyetine göre tedavi edilmelidirler. Hafif seyreden vakalara karşı genellikle basit önlemler yardımcı olur. Bunun için hastanın mutluluk hormonu serotonin üretimini teşvik edecek basit önlemler alması yeterlidir.

  1. Pozitif Psikoterapi
  2. Gün içerisinde yürüyüşler yaparak güneş ışığı depolamak
  3. Spor yapmak
  4.  Dengeli beslenmek

Daha şiddetli ve uzun süreli şikayetler için kişinin bir uzman doktora giderek tedavi olaması gerekir. Tedavi için her zaman antidepresan almak gerekmeyebilir.