Fiziksel birçok şikayetiniz var, doktora gidiyorsunuz ancak fiziksel herhangi bir soruna rastlanmıyor. Bu durumda yakınmalarınızın sebebi psikolojik kaynaklı olabilir.
Somatizasyon terimi, en basit ifadeyle ruhsal sıkıntı ve gerilimlerin bedene yansıması olarak açıklanabilir. Yaşanılan sıkıntı sözel yoldan ifade bulamadığından, beden üzerinden kendini fark ettirir. Bu bozukluk karşımıza aşırı ve orantısız derecede sıkıntı yaratacak şekilde ağrı, nörolojik sorunlar, gastrointestinal şikayetler, cinsel semptomlar şeklinde çıkar.
Somatik bozukluğu olan kişiler semptomlarını taklit etmiyorlar. Ağrı ve yaşadıkları diğer problemlerden dolayı yaşadıkları sıkıntılar, fiziksel bir açıklamanın bulunup bulunmamasına bakılmaksızın, gerçektir ve semptomların sıkıntısı günlük işleyişini önemli ölçüde etkiler.
Kadınlar risk altında
Somatizasyon bozukluğunun ortaya çıkış nedenini psikolojide şu şekilde açıklarız; id ve süperego bağlamında egonun dengeyi kuramamasından dolayı kişi zararlı savunma mekanızması olarak yaşadığı stresi, sıkıntıyı somate eder ve fiziksel yakınmalar ortaya çıkar. Bunun yanında ailesel yatkınlık ve çevresel etkenlerin önemli rol oynadığı düşünülür.
Toplum genelinde hastalığa yakalanma riski, yüzde 0.1-0.5 oranındadır. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Özellikle sosyo-ekonomik durumu ve eğitim düzeyi düşük kadın hastalarda sık rastlanır. Tek ebeveyn olmak, yalnız yaşamak ve işsizlik, riski artıran faktörlerdir.
Hastalığın Yol Açtığı Etmenler
- Baş, karın, sırt, eklemler, göğüs, rektum ile âdet, cinsel ilişki ya da idrar yapma sırasında ağrılar.
- Bulantı, şişkinlik, kusma, ishal gibi sindirim sistemine ait yakınmalar.
- Cinsel isteksizlik, işlev bozukluğu, düzensiz âdet, aşırı kanama.
- Koordinasyon ve denge bozukluğu.
- Yutma güçlüğü ya da boğazda düğümlenme duygusu
- Halüsinasyonlar
- Çift görme, körlük ve sağırlık.
Tedavi Yöntemleri
Somatizasyon durumlarında sorun fiziksel olarak yaşandığı için yapılması gereken psikiyatrik başvuru genellikle ikinci plandadır. Tıbbi bir müdahale gerekmedikçe de sorun psikolojik boyutuyla ele alınmalıdır. Bazı durumlardaysa diğer disiplinlerle paralel gidecek bir tedavi daha uygun olabilir. Bozukluğun tedavisi zordur. Bu bozukluğu tedavi edebilmek için mutlaka ve mutlaka psikoterapi yapmayı bilen ruh sağlığı uzmanlarına başvurulmalıdır. Tedavinin ilk aşamasında öncelikle kişiye, ardından ailesine bu durumun psikolojik bir bozukluk olduğu anlatılmalıdır. Tedavi çift ayaklı yürütülmelidir, farmakoterapi ve psikoterapi. Uzun soluklu bir psikoterapi ihtiyacı vardır. Kişinin somatizasyon bozukluğu geliştirmesindeki dinamiklerin tanınmasından sonra, duygularını fark edip kelimelerle ifade etmeyi öğrenmesi, terapinin en önemli kısmıdır.